Author: Dr.Gayathri Devi Sajjan

ಇವಳೇ ಕರಾವಳಿಯ ಕಣ್ಣಾದ ನೇತ್ರಾವತಿ. ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ ಸಂಸೆಯ ಬಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ತ್ರಿವಳಿ ಸೋದರಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳಾದ ನೇತ್ರಾವತಿ. ಇವಳ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ದೃಶ್ಯ – ಕಣ್ಣಿನಾಕಾರದ ಬಂಡೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭೂಗರ್ಭದಿಂದ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ಝರಿ. ಹಾಗಾಗಿ ನೇತ್ರಾವತಿಯೆಂಬ ನಾಮಧೇಯ ಇವಳದು. ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನೆಂಬ ಅಸುರನನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು...

ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜೀವನಾಡಿಯಾದ ನದಿ ತುಂಗಭದ್ರಾ. ಮಲೆನಾಡಿನ ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವಳಾದರೂ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯತ್ತಲೇ ಇವಳ ಒಲವು. ಶಿವಮೊಗ್ಗಾದ ಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಅವಳಿ ಸೋದರಿಯರಾದ – ತುಂಗ ಮತ್ತು ಭದ್ರೆಯರು ಕೂಡುವ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವೇ ಕೂಡಲಿ. ಇವಳು ಸಾಗುವ ಹಾದಿ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಹಲವು ತಿರುವುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾ ಸಾಗುತ್ತಾಳೆ. ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ...

ಕುದುರೆಮುಖ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ವರಾಹ ಪರ್ವತಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಭದ್ರೆ, ಸೋದರಿ ತುಂಗೆಯಷ್ಟು ಸೌಮ್ಯ ಸ್ವಭಾವದವಳಲ್ಲ, ನಯ ನಾಜೂಕಿನವಳೂ ಅಲ್ಲ, ಲಾವಣ್ಯವತಿಯೂ ಆಗಿಲ್ಲ. ಕುದುರೆಮುಖದ ಕಬ್ಬಣದ ಅದುರುಳ್ಳ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳ ಮಣ್ಣಿನ ಸಾರವನ್ನು ಹೀರುತ್ತಾ ಸಾಗುವಳು. ಇವಳ ಬಣ್ಣ ತುಂಗೆಗಿಂತ ತುಸು ಕಪ್ಪು, ಆದರೆ ಗಾತ್ರ ದೊಡ್ಡದೇ. ತುಂಗೆ...

‘ಇಳಿದು ಬಾ ತಾಯೆ ಇಳಿದು ಬಾ’.. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ವರಾಹ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಿಮದ ಜೊತೆಜೊತೆಯಾಗಿ ಉಕ್ಕಿ ಬರುವ ಮಲೆನಾಡಿನ ಜೀವ ನದಿಗಳು – ತುಂಗಾ, ಭದ್ರಾ, ನೇತ್ರಾವತಿ. ಈ ತ್ರಿವಳಿ ಸಹೋದರಿಯರ ಜನ್ಮರಹಸ್ಯ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮೂರನೆಯ ಅವತಾರವಾದ ವರಾಹನು ಅಸುರನಾದ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಈ...

ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಭಾಗೀರಥಿ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದಂದು ಮುಗಿದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಚಂದ್ರ ದರ್ಶನ ಇನ್ನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಯಲು ಸೀಮೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ನನ್ನ ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಹಸಿರು ಹೊದ್ದ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳು, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ತೇಲುವ ಮೋಡಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ನಿಜವಾದ ಹಬ್ಬ ಎನ್ನುವ ಭಾವ. ಮಲೆನಾಡಿನ...

‘ಋಷಿಮೂಲ, ನದಿ ಮೂಲ, ದೇವಮೂಲ ಹುಡುಕಬೇಡಿ’ ಎಂದು ಹಿರಿಯರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಯಾವುದೋ ಗಿರಿ ಶಿಖರಗಳ ಒಡಲಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾನನಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಹರಿದು ಬರುವಳು ಗಂಗೆ. ಇವಳ ನಾಮಧೇಯ – ತುಂಗೆ, ಭದ್ರೆ, ನೇತ್ರಾವತಿ, ಶರಾವತಿ, ಕಾವೇರಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಬಹುತೇಕ ನದಿಗಳು ಹೆಣ್ಣಾಗಿರುವುದು ಒಂದು ಆಕಸ್ಮಿಕವೇ? ಅಥವಾ...

ಡಾ. ಎಚ್ ಎಸ್. ಅನುಪಮಾ ವಿರಚಿತ ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ಕುರಿತ ಕಾದಂಬರಿ – ‘ಬೆಳಗಿನೊಳಗು’ ಓದಲು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡೆ. ಪುಸ್ತಕದ ಗಾತ್ರ ತುಸು ಹಿರಿದೇ. ನನ್ನ ಬಿಡುವಿಲ್ಲದ ದಿನಚರಿಯ ನಡುವೆ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದಲು ಆದೀತೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯಳಾಗಿರುವ ಗೆಳತಿ ಮಂಜುಳಾ ನೀಡಿದ್ದ ಪುಸ್ತಕವಾದ್ದರಿಂದ,...

ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬ ಬಂತು, ಸಜ್ಜೆ ರೊಟ್ಟಿ, ಕುಂಬಳಕಾಯಿ, ಬದನೇಕಾಯಿ ಎಣ್ಣೆಗಾಯಿ, ಗಡಸೊಪ್ಪು ಮಾಡಬೇಕಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ ಎಳ್ಳು ಸಕ್ಕರೆ ಅಚ್ಚು ರೆಡಿಮಾಡಬೇಕು. ಒಂದು ವಾರದಿಂದಲೇ ಸಿದ್ದತೆ ಆರಂಭ. ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಿ ತಯಾರಿಸಿ, ದಿನಸಿ ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೊರಟೆ. ವೈದ್ಯಳಾಗಿದ್ದ ಮಗಳು ಹಬ್ಬ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ ಯಾವುದಾದರೂ ಪ್ರೇಕ್ಷಣ ಯ...

ಅಂದು ಬಾನುವಾರ. ಮುಂಜಾನೆ ನನ್ನ ದಿನಚರಿಯಂತೆ ವಿನೋಭನಗರದ ಎ.ಪಿ.ಎಮ್.ಸಿ. ಯಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಕ್ ಹೊರಟಿದ್ದೆ. ಹಾದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳು, ತಂಪಾದ ಗಾಳಿ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಕಟಕಟ ಎಂಬ ರೆಂಬೆ ಮುರಿಯುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿತು. ನಾನು ತಲೆಯೆತ್ತಿ ನೋಡಿದೆ, ಮರುಕ್ಷಣ ಮರದ ಮೇಲಿನಿಂದ ದೊಡ್ಡ ರೆಂಬೆಯೊಂದು ನನ್ನ...